( National Herald, 3 December 2006, George Kakarnia)--Ο Νίκος Κοκκώνης γεννήθηκε το 1941 στον Αγιο Βασίλειο της Αρκαδίας, λίγο έξω από την Τρίπολη. Τελείωσε το δημοτικό σχολείο του χωριού του και ύστερα το Πρώτο Γυμνάσιο Αρρένων Τριπόλεως, απ’ όπου αποφοίτησε με άριστα. Φοίτησε στην Παιδαγωγική Ακαδημία Τριπόλεως όπου πήρε υποτροφία και αποφοίτησε πάλι με άριστα. Το 1962 μετανάστευσε στην Αμερική (Ιλλινόις) όπου με την εργασία του και υποτροφίες έκανε λαμπρές σπουδές στην κλινική ψυχολογία, στην οποία πήρε πτυχίο, μάστερ και PhD. Η πλούσια επαγγελματική καριέρα του, όμως, δεν του απαγόρευσε να ασχοληθεί και με τα κοινά, αλλά και να γράψει βιβλία. Το τελευταίο του έργο, το μυθιστόρημα «Αrcadia, Μy Arcadia» («Αρκαδία,Αρκαδία Μου») θα κυκλοφορήσει σύντομα και στα ελληνικά, ενώ είναι υπό συζήτηση για κινηματογραφική ταινία.
Το «Περιοδικό» μίλησε με τον κ. Κοκκώνη για το βιβλίο του, τις εμπειρίες του, τη δουλειά του και τις απόψεις του σχετικά με την οικογένεια και τους ομογενείς της Αμερικής.
«Περιοδικό»: Πείτε μας μερικά λόγια για το βιβλίο σας. Η βασική ιδέα μιλάει για τον Ελληνα μετανάστη που ψάχνει μια καλύτερη τύχη στο εξωτερικό.
«Νίκος Κοκκώνης»: Το «Αρκαδία, Αρκαδία μου» είναι η ιστορία ενός φιλόδοξου επαρχιωτόπαιδου, του Αγγελου Βλάχου, γιου αγροτών, ο οποίος θέλει να ξεφύγει από την φτώχεια του χωριού του, το οποίο βρίσκεται στη σκιά των μελαγχολικών βουνών της Αρκαδίας. Αλλά ο Αγγελος Βλάχος δεν γεννήθηκε με τον φόβο. Τα αρκαδικά του γονίδια δεν του επιτρέπουν να υπολογίζει το μέγεθος των εμποδίων. Ο αγώνας της επιβίωσης των προγόνων του είναι ο ισοζυγιστής απέναντι στους πλούσιους, τους έχοντες, τους εξυπνότερους και τους δυνατότερους. Ο Ατλας κουβάλησε τον κόσμο και ο Βλάχος όλη του την οικογένεια.
Και ο κ. Κοκκώνης συνεχίζει: «Το βιβλίο, όμως, δεν είναι μόνο η ιστορία του Αγγελου Βλάχου. Η ιστορία του είναι η ιστορία των μεταναστών, με τους εντυπωσιακούς θριάμβους τους κόντρα στις αντιξοότητες. Η ιστορία του αντιπροσωπεύει το επικό χρονικό κάθε φτωχού Ελληνα και Ελληνίδας που, αφού δεν μπορούσαν να ζήσουν στην πατρίδα τους, κατάφεραν να φτάσουν εδώ, όπου έσκυψαν και φίλησαν το αμερικανικό χώμα. Η ιστορία του βιβλίου, είναι η ιστορία της ψυχής της Αρκαδίας. Επίμονη και πεισματάρα όπως πάντα».
«Π»: Τι σας οδήγησε να γράψετε το βιβλίο αυτό; Ποια ήταν η έμπνευση για ένα βιβλίο που θα μιλάει για τον απλό, φτωχό Ελληνα μετανάστη;
«Ν. Κ.»: Πάντα ήθελα να γράψω μια τέτοια ιστορία και να πω στον κόσμο για τους απλούς ανθρώπους της επαρχίας, τους οποίους το κατεστημένο δεν κατάλαβε ποτέ. Σ’ αυτούς τους ανθρώπους είδα τους πιο δυνατούς και πιο ανθεκτικούς χαρακτήρες. Ξέρω την οσμή της αγωνίας. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν τις υψηλότερες αρετές. Υπομονή, αντοχή, φιλοπονία, πίστη στο Θεό, στην οικογένεια και αγάπη για τα παιδιά. Το «Αρκαδία, Αρκαδία Μου» είναι ο προσωπικός μου φόρος τιμής σ’ αυτούς. Ηθελα να τιμήσω τους αγρότες που εξευγενίστηκαν όχι από μια φανταστική Αρκαδία, αλλά από τις δική τους ηρωική και λυτρωτική δουλειά σε μια σκληρή γη.
Ηθελα να εκφράσω την αγάπη μου για όλους τους ταπεινούς και τους φτωχούς, τις μάνες και τους πατέρες. Ηθελα να φωνάξω σε όλους «είσαστε το αλάτι της γης».
Πιστεύω ότι οι άνθρωποι αυτοί αξίζουν έναν ύμνο, ένα συναξάρι για τον κόπο τους, τη σκληρή δουλειά και τις θυσίες τους για τους εαυτούς τους και τα παιδιά τους. Είναι ήρωες και άγιοι, αλλά κανείς δεν τους έκανε μνημεία και εικονίσματα. Ετσι, ήθελα να δώσω σ’ αυτούς, τα παιδιά και τα εγγόνια τους την ευκαιρία να διαβάσουν το βιβλίο και να είναι περήφανοι για την κληρονομιά τους, για το Θαύμα της Μετανάστευσης. Με την έμφασή τους στην παιδεία, την οικογένεια, την παράδοση και την πίστη έγιναν παραδείγματα μεταναστών, αυτοί που στην πατρίδα τους θεωρούνταν ταπεινοί.
Ο ίδιος συμπληρώνει για το βιβλίο του: «Το ‘Αρκαδία, Αρκαδία Μου’ είναι μια απόπειρα λογοτεχνίας από τις κοινές εμπειρίες και τους απλούς, καθημερινούς ανθρώπους. Ο κόσμος ξέρει ήδη πολλά για την Αθήνα, τον Περικλή, τον Σωκράτη, τον Πλάτωνα, επίσης και για τον Ωνάση και τα άλλα πλούσια και διάσημα παιδιά της Ελλάδας. Αλλά ξέρουν για τους απλούς ανθρώπους, τα όνειρα, τις ελπίδες και τις προσπάθειές τους; Ποιος θα πειστον κόσμο την ιστορία τους;»
«Π»: Η ιστορία του ήρωα του βιβλίου αντιπροσωπεύει την δική σας ιστορία και τις εμπειρίες σας;
«Ν. Κ.»: Ξέρω τον Αγγελο Βλάχοπολύ καλά. Ηταν η αδελφή ψυχή μου. Οι δυνάμεις που τον καθοδηγούσαν καθοδήγησαν και εμένα. Ηταν η σωματική και η συναισθηματική πείνα. Ο κόσμος του ήταν και δικός μου, καθώς μεγάλωνα στην ελληνική επαρχία τα χρόνια του Εμφυλίου και του Ψυχρού Πολέμου. Οπως και ο Αγγελος, έτσι κι εγώ έζησα στην φτωχή επαρχία της Αρκαδίας, περπάτησα ξυπόλυτος στα μονοπάτια, ήξερα πόσο καταστροφική ήταν για την οικογένειά μου η ανυδρία.
Οπως και ο Αγγελος έτσι και εγώ πήγαινα να κοιμηθώ με τον φόβο ότι θα μας επιτεθούν τα ρωσικά αεροπλάνα και με τις κραυγές των παιδιών που είχαν μείνει χωρίς πατέρα. Μεγάλωσα με τις ιστορίες των προγόνων μας και της αρχαίας δόξας της Ελλάδας. Αλλά το βιβλίο δεν είναι η ιστορία της ζωής μου, ούτε η ιστορία του Αγγελου Βλάχου και των χιλιάδων αγοριών και κοριτσιών της γενιάς μου που προσπαθούσαν να επιβιώσουν σε έναν σκληρό κόσμο. Είναι πολλά περισσότερα. Αλλάξτε το όνομα του Αγγελου σε Αντωνία, Ολιβερ, Μάλαχι, Φρανκ, Τζέικομπ, Χοσέ, Χουανίτα, Μαρία και γίνεται η ιστορία κάθε φτωχού νέου που παλεύει να βρει μια θέση στον κόσμο. Αν βρείτε ίχνη της ζωής σας στο «Αρκαδία, Αρκαδία Μου», θα ήθελα να το μάθω.
«Π»: Μια τέτοια ιστορία θα πρέπει να είναι πολύ γνώριμη και να ξυπνά αναμνήσεις στους Ελληνες ομογενείς της Αμερικής.
«Ν. Κ.»: Αυτό το ακούω κάθε εβδομάδα. Το βιβλίο δεν είναι βιογραφική, αλλά βιωματική ιστορία. Αυτός είναι ο λόγος που μιλά στον αναγνώστη. Ο πρώτος που το διάβασε ήταν ο Αλεξ Ρηγόπουλος, τότε πρόεδρος της Παναρκαδικής Ομοσπονδίας. Αστειευόμενος μου είπε: «Μου έκλεψες την ιστορία!».
Οταν το παρουσίασα στο Ελληικό Μουσείο και Πολιτιστικό Κέντρο του Σικάγο, ένας ηλικιωμένος με πλησίασε δακρυσμένος και μου είπε: «Παιδί μου, αυτή η ιστορία με αγγίζει πολύ».
Το βιβλίο του Νίκου Κοκκώνη προσέλκυσε το ενδιαφέρον του σκηνοθέτη και παραγωγού Τζον Κουσάκη, ο οποίος ζήτησε να δικαιώματα για μια ταινία με βάση το βιβλίο. Ο κ. Κουσάκης εξέφρασε έντονο ενδιαφέρον για το βιβλίο, καθώς, όπως είπε σε επιστολή του στον κ. Κοκκώνη, «ο πιο σημαντικός λόγος είναι ότι θέλω να πω μια ιστορία για την περήφανη κληρονομιά μου. Η ιστορία σου με συγκίνησε βαθιά». Ο κ. Κοκκώνης, μάλιστα, τόνισε στο «Π» ότι περιμένει να υπογράψει το συμβόλαιο για την ταινία πολύ σύντομα.
Πέραν των λογοτεχνικών ανησυχιών του κ. Κοκκώνη, ο ίδιος παραμένει ένας έμπειρος και επιτυχημένος ψυχολόγος. Ο ίδιος μάλιστα δημοσίευσε έναν δεκάλογο (με αρκετή δόση μπλακ χιούμορ και σαρκασμού) για το πώς μπορεί ένας γονιός να μεγαλώσει λάθος ένα παιδί. Ποια είναι, λοιπόν, η γνώμη του για την σύγχρονη οικογένεια; «Νομίζω ότι ο σύγχρονος άνθρωπος γίνεται όλο και πιο ναρκισσιστικός. Ασχολείται μόνο με τον εαυτό του. Τα παιδιά μας δεν φαίνεται πως λαμβάνουν σωστή καθοδήγηση από εμάς και το σύστημα αξιών μας αποδυναμώνεται μέρα με τη μέρα. Ζούμε στην κουλτούρα του ‘εγώ’. Οταν δημοσίευσα τον δεκάλογο, ήθελα να χτυπήσω ένα προειδοποιητικό καμπανάκι. Προφανώς, χρησιμοποιώ σαρκασμό, αλλά νοιάζομαι πολύ για τα παιδιά. Εχω περάσει πάνω από τριάντα χρόνια δουλεύοντας με οικογένειες ως κλινικός ψυχολόγος. Η νεολαία μας αξίζει περισσότερα απ’ όσα της δίνουμε. Η τηλεόραση είναι κακός δάσκαλος και τα μηνύματα που περνά δεν είναι καθόλου υγιή. Σήμερα χρειαζόμαστε περισσότερο από ποτέ το να ξεκαθαρίσουμε τις αρχές και να της εφαρμόσουμε. Δεν πρέπει να αμελούμε αυτό το καθήκον. Είναι το βασικό καθήκον του γονιού».
Ο κ. Νίκος Κοκκώνης συμπληρώνει: «Τις τελευταίες δεκαετίες ένα ρεύμα πολιτιστικής μετεξέλιξης διαπερνάει όλη την υφήλιο, προκαλώντας σημαντικές αλλαγές στις απόψεις μας, τις αξίες και τον τρόπο ζωής και, ως συνέπεια, στον πιο σημαντικό θεσμό της κοινωνίας, την οικογένεια.
Η οικογένεια, έτσι όπως την ξέραμε, δεν υπάρχει πλέον. Εχουμε γονείς που δουλεύουν μακριά από το σπίτι. Εχουμε χωρισμένους γονείς, δεύτερους γάμους, ζευγάρια χωρίς παιδιά, άγαμους με ή χωρίς παιδιά κ.λ.π. Τι μπορεί να γίνει; Αυτό που οφείλουμε να κάνουμε είναι να προσπαθήσουμε να αλλάξουμε τις έξι νοοτροπίες που μας έχουν κάνει όλους θύματα: Τον άκρατο ανταγωνισμό, τον υπερβολικό υλισμό, την αναλγησία, την προσήλωση στις ανέσεις, την άκριτη υπακοή στη μόδα και την αποξένωση».
Πως και με ποια μορφή, όμως, οι παράγοντες αυτοί επιδρούν στην οικογένεια; «Ο ανταγωνισμός αναγκάζει τα παιδιά να είναι προσηλωμένα στις προσωπικές τους επιδιώξεις, πολλές φορές εις βάρος των διαπροσωπικών σχέσεων. Μήπως εκτιμάμε τις Lexus, τις BMW, τα Ηummer περισσότερο από τα παιδιά μας; Μήπως κρίνουμε τους άλλους από τα αποκτήματά τους; Βρίσκουμε χρόνο να αφιερώσουμε στην οικογένεια;
»Ο σύγχρονος άνθρωπος γίνεται όλο και πιο ανάλγητος. Είμαστε κολλημένοι με την ταχύτητα. Πολλές φορές, όταν είμαι σε ένα εστιατόριο τα πρωινά, βλέπω μητέρες να μπαίνουν βιαστικά με τα παιδιά τους, να τους δίνουν ένα γρήγορο πρωινό και να φεύγουν αμέσως για το γραφείο. Τι έχουν απογίνει οι αξίες του παρελθόντος; Το φαγητό με τον παππού και τη γιαγιά, οι οικογενειακές συζητήσεις στο τραπέζι, οι περίπατοι;
»Επίσης, η προσκόλληση στην άνεση έχει γίνει τρόπος ζωής. Θέλουμε την άμεση επιβράβευση. Βγάζουμε χρήματα από τα ΑΤΜ, ζεσταίνουμε μια πίτσα στον φούρνο μικροκυμάτων, προγραμματίζουμε το βίντεο, όλα γίνονται σε δευτερόλεπτα. Αλλά μας φέρνει αυτό πιο κοντά σαν οικογένεια;
»Οσον αφορά τη μόδα, τα παιδιά πιστεύουν ότι αν ντυθούν ή φερθούν ομοιόμορφα θα σωθούν. Αλλά από τι; Μήπως από την τρομακτική εμπειρία της μοναξιάς; Τα παιδιά έχουν την ανάγκη να νιώθουν ασφαλή, αλλά ταυτόχρονα να έχουν την δική τους, μοναδική ταυτότητα. Ως γονείς και ως δάσκαλοι πρέπει να διδάξουμε στους εαυτούς μας και τα παιδιά μας τον τρόπο να βλέπουμε πίσω από τις ψευδεπίγραφες, ηδονιστικές και εφήμερες αξίες. Δεν χρειάζεται να πουλάμε τους εαυτούς και τα παιδιά μας σαν να είμαστε οδοντόκρεμα.
»Και τέλος, η αποξένωση απειλεί την δομή της οικογένειας. Οι γονείς αποξενώνονται όλο και περισσότερο από τα παιδιά τους. Οι νέοι δεν κρατούν στενές σχέσεις με τα ξαδέλφια τους, δεν έχουν ιδέα για τον Θεό, δεν ξέρουν να μοιράζονται, ούτε καν με τα αδέλφια τους».
Τι ισχύει όμως για τις ελληνοαμερικανικές οικογένειες; Είναι και σε αυτές ορατά τα συμπτώματα αυτά; Ποια είναι η γνώμη του έμπειρου ομογενή ψυχολόγου;
Ο κ. Κοκκώνης είναι πιο αισιόδοξος: «Νομίζω ότι τα πάμε πολύ καλύτερα. Είμαστε γενικά καλύτεροι γονείς. Οι οικογένειές μας είναι πιο δεμένες, λόγω παράδοσης και αξιών. Εχουμε λόγους να είμαστε υπερήφανοι για την έμφαση που δίνουμε στην παιδεία και στα επιτεύγματά μας. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να επαναπαυόμαστε στις δάφνες μας.
»Σε έναν κόσμο που γίνεται όλο και πιο αναίσθητος, όπου οι παραδοσιακές αξίες διαβρώνονται συνεχώς, ένας μετανάστης που πιστεύει σε αυτές τις αξίες και τα ιδανικά προσπαθεί να πετύχει τους στόχους τους παίζοντας με διαφορετικούς κανόνες. Το ‘Αρκαδία, Αρκαδία Μου’ αναγνωρίζεται επειδή υπογραμμίζει την αξία του παρελθόντος, την δύναμη της οικογένειας, την απεριόριστη επιρροή της παιδείας και τις ικανότητες του ατόμου. Αυτές είναι οι αξίες και τα μηνύματα που θα ήθελα να βρει ο αναγνώστης διαβάζοντας το βιβλίο. Αυτοί είναι οι τρόποι με τους οποίους οι ιδεαλιστές μπορούν να μιλήσουν. Μέσω αυτών, οι καταπιεσμένοι και οι περιθωριοποιημένοι της κοινωνίας μας μπορούν να βρουν μια θέση στον ήλιο, όπως έκανε και ο Αγγελος Βλάχος.
»Με τις αξίες αυτές για ασπίδα, έχουμε τη δυνατότητα να παραμείνουμε ακλόνητοι παρά τις απειλές διάβρωσης της κοινωνίας μας. Αντλώντας από την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά μας, πρέπει να συνεχίσουμε να φρουρούμε τις αξίες αυτές οι οποίες ενίσχυσαν το επιχειρηματικό πνεύμα του λαού μας και έγιναν θεμέλιος λίθος του Θαύματος της Μετανάστευσης».
Ο κ. Νίκος Κοκκώνης έχει γράψει και άλλα βιβλία, αν και το «Αρκαδία, Αρκαδία Μου» είναι το πρώτο λογοτεχνικό. Εχει γράψει ποιήματα και άρθρα σε περιοδικά, ενώ οι μελέτες του έχουν χρησιμοποιηθεί σε πολλές εκδόσεις κολεγίων και πανεπιστημίων.
Ο ίδιος λέει στο «Π» ότι μόλις το βιβλίο αυτό βγει στους κινηματογράφους θα αρχίσει να δουλεύει πάνω στη συνέχεια του, αφού το σενάριό του το έχει στο μυαλό του εδώ και καιρό.
Το βιβλίο «Arcadia, My Arcadia» κυκλοφορεί από την St. Basil’s Publishers, P.O. Box 1155, Deerfield, IL 60015. Η ιστοσελίδα του βιβλίου είναι www.myarcadiabook.com.
[Edd: see book announcement and reviews on HCS at http://www.helleniccomserve.com/konokisarcadiarelease.html]
|
